สมรสเท่าเทียม คือ สิทธิในการสมรสของบุคคลทุกเพศ ไม่ว่าเพศชาย เพศหญิง หรือเพศอื่นๆ สมรสเท่าเทียมเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานที่บุคคลทุกคนควรมี โดยไม่คำนึงถึงรสนิยมทางเพศหรืออัตลักษณ์ทางเพศ

ในปัจจุบัน ประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายสมรสเท่าเทียม กฎหมายสมรสของไทยกำหนดให้บุคคลสองคนสามารถจดทะเบียนสมรสได้ก็ต่อเมื่อเป็นชายและหญิงเท่านั้น ส่งผลให้บุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศไม่สามารถสมรสได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย ส่งผลให้บุคคลกลุ่มนี้ไม่ได้รับสิทธิประโยชน์เช่นเดียวกับคู่รักเพศตรงข้าม เช่น สิทธิในการรับมรดก สิทธิในการรับบุตรบุญธรรม สิทธิในการอยู่อาศัยร่วมกัน สิทธิในการได้รับประกันสังคม ฯลฯ

การสมรสเท่าเทียมมีประโยชน์ต่อสังคมในหลายด้าน ดังนี้

• ส่งเสริมความเท่าเทียมทางเพศ เป็นการแสดงให้เห็นว่าทุกคนมีคุณค่าและศักดิ์ศรีเท่าเทียมกัน โดยไม่คำนึงถึงรสนิยมทางเพศหรืออัตลักษณ์ทางเพศ
• คุ้มครองสิทธิมนุษยชน เป็นการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ
• ส่งเสริมความเท่าเทียมในสังคม เป็นการส่งเสริมให้บุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศมีส่วนร่วมในสังคมได้อย่างเท่าเทียม

ประเทศไทยได้ลงนามในอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิมนุษยชนและสิทธิพลเมือง (ICCPR) ซึ่งรับรองสิทธิในการสมรสของบุคคลทุกเพศ อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยยังไม่ดำเนินการให้สอดคล้องกับอนุสัญญาดังกล่าว ส่งผลให้ประเทศไทยถูกจัดอยู่ในกลุ่มประเทศที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ

ปัจจุบัน มีการผลักดันให้มีการแก้ไขกฎหมายสมรสของไทยให้รองรับการสมรสเท่าเทียม โดยร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมฉบับล่าสุดที่เสนอต่อรัฐสภานั้น กำหนดให้บุคคลสองคนสามารถจดทะเบียนสมรสได้โดยไม่จำกัดเพศ โดยบุคคลทั้งสองฝ่ายจะต้องมีอายุครบ 18 ปีบริบูรณ์ และยินยอมเป็นคู่สมรสกัน

การผลักดันสมรสเท่าเทียมในประเทศไทยได้รับเสียงสนับสนุนจากหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม อย่างไรก็ตาม การผลักดันสมรสเท่าเทียมยังต้องเผชิญกับกระแสต่อต้านจากกลุ่มอนุรักษ์นิยมที่มองว่าการสมรสเท่าเทียมจะทำลายสถาบันครอบครัว

การสมรสเท่าเทียมเป็นประเด็นที่สังคมไทยถกเถียงกันมานานหลายปี คงต้องใช้เวลาและความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อให้ประเทศไทยมีกฎหมายสมรสเท่าเทียมที่รองรับสิทธิมนุษยชนของบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ